سیستم اطفاء حریق در تانک

در این پست از سری آموزشهای اعلام حریق قصد داریم شما را با سیستم اطفاء حریق در تانک آشنا کنیم.

سیستم اطفاء حریق در تانک دارای اجزای مختلفی است از جمله پنل کنترل P11-5 که در محفظه راننده قرار گرفته و توسط آن کنترل میشود.

۱۲ حسگر حرارتی TD-1 که در بخش های مختلف تانک از جمله محفظه خدمه و محفظه پیشرانه قرار گرفته اند ، سه کپسول ماده اطفاء و کمک اطفاء ، شبکه ای از لوله های انتقال ماده اطفاء در داخل شاسی و …….

تانک های سری تی ۸۰ از سیستم اطفاء حریق در تانک سری ۳ETs11-2 موسوم به Iney بهره می برند.

سیستم اطفاء حریق در تانک های روسی (۳ETs11-2) دارای دو حالت عملکردی نیمه خودکار و تمام خودکار است.

در حالت تمام خودکار با تشخیص حرارت و آتش سوزی توسط سامانه ، روند اطفاء حریق به صورت خودکار آغاز می شود.

در حالت نیمه خودکار نیز سامانه وجود یا وقوع حریق و نقطه وقوع آن را از طریق پنل کنترل برای راننده مشخص می کند و روند اطفاء با اعمال دستور راننده تانک بر پنل کنترل خود صورت میگیرد.

در هر دو حالت شناسایی تهدید خودکار انجام میشود و تنها تفاوت در فعال سازی روند اطفاء حریق است.

پنل کنترل P11-5 در تانک های تی ۸۰

نمایی از پنل کنترل P11-5 در تانک های تی ۸۰

در تانک های تی ۸۰ پنل کنترل اصلی سیستم اطفاء حریق در محفظه یا دهلیز راننده قرار گرفته و توسط راننده کنترل میشود.

حسگر کشف حرارت TD-1

در تصویر زیر حسگر کشف حرارت TD-1 در تانک های تی ۸۰ می بینید.

زمانی که دما در محفظه خدمه یا محفظه پیشرانه به ۱۵۰ درجه سانتی گراد و بیش از آن برسد ، این حسگرها سیگنال وقوع آتش سوزی و نقطه وقوع آن را به واحد کنترل سامانه ارسال می کنند.

در سیستم اطفاء حریق ۳ETs11-2 سه کپسول در نظر گرفته شده که حاوی عنصر اطفاء کننده R-114B2 یا گاز هالون ۲۴۰۲ هستند.

این کپسول ها از طریق شبکه ای از لوله ها به افشانه های اطفاء کننده متصل می شوند.

کپسول های حاوی گاز هالون ۲۴۰۲

نمونه ای از کپسول های حاوی گاز هالون ۲۴۰۲ در سیستم اطفاء حریق در تانک خودکار تانک های تی ۸۰

با توجه به اینکه گاز هالون ۲۴۰۲ قابلیت تنفس یا استنشاق نداشته و تجمع آن در محیط بسته ای همچون محفظه های داخلی تانک موجبات مسمومیت خدمه میشود از این جهت در زمان فعال شدن سیستم اطفاء حریق خدمه هر چند به صورت موقت می بایست تانک را ترک کنند.

به جز سیستم اطفاء خودکار حریق ، در تانک های تی ۸۰ دو کپسول اطفاء حریق دستی OU-2 محتوی دی اکسید کربن نیز در نظر گرفته شده که در صورت عدم فعال شدن سیستم ، تنها راهکار خدمه جهت مقابله با آتش است.

محفظه راننده تانک T-80BV

عکسی از محفظه راننده تانک T-80BV ، پنل کنترل و اجزای دیگری از سیستم اطفاء خودکار حریق به رنگ قرمز قابل رویت هستند.

شاسی تانک T-72A

تصویری از شاسی تانک T-72A ، حسگرهای کاشف حرارت TD-1 در حداقل دو نقطه از شاسی مشخص شده اند.

در عکس تانک تی ۷۲ ، تعدادی از حسگر فوق دیده میشوند.

TD-1 یک حسگر تشخیص حرارت آنالوگ است با مدت زمان واکنش ۵۰ میلی ثانیه.

در تعداد ۱۵ عدد از این حسگر حرارت در بخش های مختلف تانک تی ۷۲ از جمله محفظه خدمه و محفظه پیشرانه تعبیه شده است.

(از نظر تعداد حسگرهای حرارتی تانک های تی ۷۲ دارای سه حسگر بیشتر نسبت به تانک های سری تی ۸۰ هستند)

دهلیز راننده تانک تی ۷۲

دهلیز راننده تانک تی ۷۲ ، پنل کنترل سیستم اطفاء حریق در تانک به رنگ قرمز در عکس زیر مشخص است.

در تانک های تی ۷۲ بسته به مدل از دو سیستم اطفاء حریق ۳ETs11-2 و ۳ETs13 استفاده شده که سیستم ۳ETs13 نمونه ای نسبتا جدید بوده و بر روی تانک های T-72B3 نصب شده است.

سامانه اطفاء حریق ۳ETs11-2 در تانک های تی ۷۲ مشابه نمونه های نصب شده بر روی تانک های تی ۸۰ است با این تفاوت که برخی اجزای سامانه از جمله حسگرهای حرارتی در تعداد بیشتری نصب شده اند.

سامانه ۳ETs11-2 از جمله سامانه های اطفاء حریق سریع العمل یا quick-acting محسوب می شود با این وجود از زمان کشف حریق تا زمان واکنش سامانه در بیشترین حالت مدت زمانی در حدود ۱۰ ثانیه به طول می انجامد.

پنل کنترل P11-5

پنل کنترل P11-5 در سامانه اطفاء حریق ۳ETs11-2 مورد استفاده در تانک تی ۷۲

به عنوان مثال چراغ های ردیف فوقانی پنل ، شامل شماره های ۳،۵،۶ نشانگر صحت عملکرد و قابلیت عمل دریچه های تخلیه سریع سیستم است.

چراغ شماره ۲ در وسط پنل نشانگر وجود آتش در بخش رزمی یا fighting compartment (فضای داخلی برجک) است.

چراغ شماره ۴ نشانگر وجود آتش در محفظه پیشرانه و سوئیچ های شماره ۱ و ۱۵ که دارای پوشش محافظ جهت جلوگیری از فعال سازی تصادفی هستند، جهت فعال کردن روند اطفاء حریق در محفظه خدمه یا محفظه پیشرانه هستند.

اجزای اصلی سامانه اطفاء حریق ۳ETs13

اجزای اصلی سامانه اطفاء حریق ۳ETs13 مورد استفاده در تانک های T-72B3 و  T-90

 

یکی از تفاوت ها در طراحی سامانه آمریکایی با سامانه های اطفاء حریق روسی این است که در نمونه آمریکایی نصب شده بر روی تانک آبرامز ،

کپسول های حاوی عنصر اطفاء کننده به جای تمرکز در یک نقطه در بخش های مختلف تانک پخش شده اند که این مسئله امنیت کپسول ها را بیشتر میکند.

در سیستم روسی به جهت اینکه کپسول ها در یک نقطه متمرکز هستند در صورت تهدید آن نقطه ، تمامی کپسول ها آسیب دیده و سیستم از کار خواهد افتاد اما در نمونه آمریکایی چنین مسئله ای رخ نمیدهد.

سیستم اطفاء حریق خودکار

اولین سیستم اطفاء حریق خودکار (AFES) مدرن برای ادوات زرهی آمریکایی در سال ۱۹۸۲ و به منظور نصب بر روی تانک M1 ابرامز طراحی و ساخته شد.

سیستم های اطفاء حریق تانک آبرامز توسط شرکت Kidde ارائه شده است.

اطفاء حریق در تانک آبرامز بر اساس استفاده از عنصر اطفاء کننده هالون ۱۳۰۱ (Halon 1301) است.

این عنصر هر چند از قابلیت های خوبی برای سرکوب آتش برخوردار است، به نسبت عنصر Halon 2402 مورد استفاده روس ها اثر مسموم کنندگی کمتری دارد.

اما بر اساس استاندارد های امروزی برای عناصر اطفاء حریق ، همچنان هالون ۱۳۰۱ گزینه ای منسوخ و نامناسب است.

در زمان پخش هالون ۱۳۰۱ در محفظه داخلی تانک ، اکسیژن محیط به میزان قابل ملاحظه ای کاهش می یابد و احتمال بروز مشکلات تنفسی برای خدمه تانک وجود دارد.

البته آمریکایی ها طرح هایی برای تغییر عنصر اطفاء کننده ارائه کرده اند از جمله ارائه و بررسی گزینه استفاده از عنصر اطفاء کننده پودری برای اطفاء حریق در محفظه پیشرانه و …………..

نوع عنصر اطفاء حریق

نوع عنصر اطفاء حریق که در ادوات مختلف ارتش امریکا به کار گرفته شده ، عنصر اطفاء کننده ای که عمدتا در حال حاضر در حال استفاده است HFC-227BC است.