استاندارد ۵۴ EN در سیستم اعلام حریق

استاندارد ۵۴ EN در سیستم اعلام حریق تعیین کننده نیازمندی ها و الزامات تست های آزمایشگاهی تمامی تجهیزات مورد استفاده در سیستم های کشف و اعلام حریق است.

یکی از الزامات در سیستم اعلام حریق استاندارد ۵۴ EN که مورد قبول بسیاری از کشورهای اتحادیه اروپا و همچنین خارج از اتحادیه اروپا نیز می باشد.

استاندارد ۵۴ EN در سیستم اعلام حریق در ایران هم رعایت می شود و سازمان آتش نشانی تمام تاییدیه ها و مجوزهای سیستم های اعلام حریق را بر اساس این استاندارد انجام می دهد.

بر اساس استاندارد ۵۴ EN در سیستم اعلام حریق چه محل هایی نیاز به پوشش سیستم اعلام حریق ندارند؟!

• حمام، دوش، روشویی و توالت به شرط عدم استفاده انبارش مواد سوختنی و زباله
• داکت و نورگیر عمودی با سطح مقطع کمتر از ۲ متر مربع با رعایت تمهیدات پیشگیرانه از انتقال حریق در مواضع ورودی و خروجی کابل ها و عدم عبور کابل های مخصوص شرایط اضطراری با مقاومت کمتر از ۳۰ دقیقه در برابر حریق
• باراندازهای رو باز
• فریزرهای غذا با حجم کمتر از ۲۰ متر مکعب
• سقف و کف کاذب در صورت احراز شرایط ذکر شده استاندارد ۵۴ EN در سیستم اعلام حریق

استاندارد ۵۴ EN در سیستم اعلام حریق – اثر Fault بر سیستم

طراحی سیستم باید به گونه ای انجام گیرد که در صورت اشکال در یک کابل اعلام حریق، فقط کارکرد یکی از موارد زیر مختل گردد:

• دتکتورهای اعلام حریق
• شاسی های دستی
• آژیرهای اعلام حریق
• ارسال و دریافت سیگنال درگاه های ورودی و خروجی Devices O/I
• کارکرد تجهیزات جانبی

طراحی سیستم باید به گونه ای انجام گیرد که در صورت اتصال کوتاه در یک کابل اعلام حریق، تمامی محدودیت های زیر رعایت گردد:

• حداکثر ۳۲ قطعه از سرویس خارج گردد.
• تمامی قطعات خارج شده از سرویس در یک زون باشد.
• تمامی قطعات از سرویس خارج شده دارای یک کارکرد باشد. (یک زون دتکتور یا آژیر)

طراحی سیستم باید به گونه ای انجام گیرد که بروز اشکال در یک کابل اعلام حریق، حداکثر باعث یکی از موارد زیر گردد:

• اثری بر کارکرد تجهیزات آشکارساز حریق در سایز زون ها نداشته باشد.
• اثری بر کارکرد آلارم های حریق در سایز زون ها نداشته باشد.
• حداقل یک آلارم دیگر به جز آلارم خارج از سرویس در ساختمان وجود داشته باشد. (ضروری است هر ساختمان حداقل به دو زون آژیر جداگانه مجهز گردد.)

عوامل ایجاد کننده آلارم کاذب

• سرویس و نگهداری ضعیف
• استفاده نامناسب از سیستم
• عدم نصب صحیح تجهیزات
• طراحی نامناسب
• استفاده از تجهیزات نامرغوب

استاندارد ۵۴ EN در سیستم اعلام حریق – زون Zone

زون آشکارسازها Zone Detection :

• حداکثر مساحت تحت پوشش هر زون ۱۶۰۰ متر مربع.
• نمایش دقیق محل آشکارسازها بر روی مرکز کنترل یا توسط ریموت LED در صورت وجود بیش از ۵ اتاق در یک زون.
• در صورت تحت پوشش قرار گرفتن بیش از یک Compartment Fire توسط یک زون تمامی تجهیزات اعلام حریق موجود در Compartment Fire ها در همان زون قرار گرفته و مساحت تحت پوشش حداکثر ۴۰۰ متر مربع می باشد.

به جز موارد زیر هر زون مجاز به تحت پوشش قرار دادن یک طبقه می باشد :

• زون مربوط به دستگاه پله، داکت عمودی، چاه آسانسور
• ساختمان هایی با مجموع مساحت کمتر از ۳۰۰ متر مربع

زون آلارم Zone Alarm :

تقسیم بندی ساختمان به زون های آلارم در راستای اجرای سناریوی تخلیه و جلوگیری از ازدحام در راه های فرار ضروری است.

به این منظور دو نوع زون بندی قابل اجرا می باشد :

• زون بندی سیستم های متعارف به صورت زون های فیزیکی مستقل آلارم در طبقات و کارکرد همزمان زون مستقل با آلارم های عمومی.
• زون بندی سیستم های آدرس پذیر به صورت زون های نرم افزاری و اجرای سناریوی تخلیه متناسب با تمهیدات مقابله با شرایط اضطراری موجود در ساختمان.

استاندارد ۵۴ EN در سیستم اعلام حریق – انتخاب دتکتور

موارد مهم در جانمایی دتکتور و شاسی دستی :

• جانمایی دتکتور در محلی که حریق بدون موانع بازدارنده برای دتکتور قابل تشخیص باشد.
• در نظر گرفتن دتکتور برای فضای مخفی نظیر سقف و کف کاذب در صورت احتمال شروع حریق از آن محیط.
• جانمایی شاسی دستی در محل با قابلیت دسترسی آسان و سریع برای افراد.
• رعایت دقیق دستورالعمل های سازنده تجهیزات در جانمایی.
• امکان دسترسی به محل نصب تجهیز جهت انجام تخدمات تعمیر و نگهداری.
• رعایت محدودیت های ذکر شده در استاندارد بخش ۱٫۵٫۶٫A

الزامات جانمایی دتکتور در سقف بدون شیب :

• قرار گیری دتکتور در ۵ % بالایی ارتفاع اتاق با سقف بدون شیب.
• رعایت مقادیر ذکر شده استاندارد برای دتکتورهای نصب شده طبق بند یک.
• برای دتکتور های نقطه ای، هیچ نقطه از اتاق مجاز به خارج بودن از محدوده پوشش دتکتور نمی باشد.
• برای دتکتور های دودی خطی Detector Beam هیچ نقطه ای خارج از شعاع افقی پوشش دتکتور مجاز نمی باشد.

الزامات جانمایی دتکتور در سقف شیب دار :

• به ازای هر ۱ % شیب سقف ۱ % به شعاع پوشش دتکتور تا نهایتا ۲۵% افزوده می گردد.
• برای سقف های منحنی، شیب متوسط ملاک عمل می باشد.
• برای سقف ها شیروانی یا نورگیر، نصب دتکتور در هر تو رفتگی سقف ضروری است ، مگر ارتفاع تو رفتگی ها کمتر ۵ % ارتفاع کلی سقف باشد که در این صورت سقف صاف در نظر گرفته می شود.

الزامات جانمایی دتکتور در دیوار، پارتیشن و موانع :

• عدم نصب دتکتور نقطه ای در فاصله نزدیک تر از نیم متر به دیوار یا پارتیشن.
• نصب دتکتور در خط وسط راهروهای باریکتر از ۲٫۱ متر.
• در صورتی دیوار، پارتیشن یا قفسه تا ارتفاع ۳۰ سانتی سقف ادامه یابد به عنوان دیوار کامل محسوب می گردد.
• در نظر گرفتن حداقل شعاع ۵۰ سانتی متری آزاد در اطراف دتکتور در تمامی جهات ضروری است.

الزامات جانمایی دتکتور در تهویه و جریانات هوایی :

• عدم نصب دتکتور در مقابل دریچه دمنده هوا به اتاق.
• در صورت وجود سقف سوراخ دار به عنوان محل عبور هوا ضروری است اطراف محل نصب دتکتور به شعاع ۶۰ سانتی متر فاقد سوراخ در نظر گرفته شود.
• عدم نصب دتکتور در فاصله کمتر از یک متری دریچه های مکنده هوا.
• عدم امکان نصب دتکتور یونیزه در جریانات هوایی با سرعت بیش از ۵ متر بر ثانیه.

الزامات جانمایی دتکتور در سقف های ناصاف :

اگر ارتفاع تورفتگی ها کمتر ۵ % ارتفاع کلی سقف باشد که در این صورت سقف صاف در نظر گرفته می شود.

هر ناصافی نظیر بیم و تیر در سقف با عمق بیش از ۵ % کل ارتفاع اتاق دیوار محسوب شده و قوانین زیر شامل آن می گردد:

• نصب دتکتور در هر تو رفتگی : h-H 25.0 ˃D
• نصب دتکتور در هر دو تو رفتگی : h-H 25.0 ˂D
• نصب دتکتور در هر ۳ تو رفتگی : h-H 13.0 ˂D
• فاصله بین تیرها

الزامات جانمایی شاسی دستی :

• ضروری است شاسی دستی به نحوی در ساختمان قرار گیرد که هیچ فردی برای رسیدن به آن از هر سمت بیش از ۳۰ متر نیاز به حرکت نداشته باشد.
• در صورت وجود فضاهایی با خطرات خاص، شاسی دستی ویژه آن محل در نظر گرفته شود.
• ارتفاع نصب شاسی دستی بین ۱٫۲ تا ۱٫۶ متر از کف اتاق می باشد.

الزامات کلی آلارم استاندارد ۵۴ EN در سیستم اعلام حریق :

• مراحل به صدا درآمد آژیر برای افراد ساکن در محل طبق سناریو از پیش تعیین شده اجرا می گردد.
• در مکان هایی که به علت نویز بالای محیط احتمال عدم شنیدن آلارم می رود افزودن آلارم های دیداری ضروری است.
• در نظر گرفتن آلارم های مناسب جهت محیط هایی که معلولین در آن حضور خواهند داشت.

الزامات آلارم شنیداری Alarm Sound :

• آلارم های شنیداری باید به نحوی در محیط تعبیه گردد که قادر به تولید صدا بیش از تمامی نویز های محیطی باشد.
• ضروری است صدای آژیرها در کل ساختمان شبیه به هم باشد.

الزامات آلارم دیداری Alarm Visual :

• آلارم های دیداری فقط به صورت هم زمان با آلارم های شنیداری مجاز به استفاده می باشد.
• آلارم های شنیداری مربوط به سیستم اعلام حریق باید به وضوح از سایر سیگنال های نوری در ساختمان قابل تشخیص باشد.

الزامات جانمایی آلارم شنیداری :

• حداقل شدت صدای آلارم های شنیداری ۶۵dB یا ۵dB بالاتر از حداکثر نویز محیط که برای بیش از ۳۰ ثانیه ادامه داشته باشد در نظر گرفته می شود.
• حداقل شدت صدا برای محیط هایی که جهت خواب افراد در نظر گرفته شده است ۷۵dB می باشد.
• ضروری است حداقل های ذکر شده در بندهای بالا در تمامی نقاط اتاق قابل دستیابی باشد.
• حداکثر صدای هر آژیر ۱۲۰dB قابل قبول است.
• فرکانس آلارم شنیداری تولید شده در محدوده ۵۰۰HZ تا ۲۰۰۰HZ قابل قبول است.
• در هر ساختمان حداقل ۲ آلارم و در هر Compartment Fire یک آلارم ضروری است.